Agnieszka Cubała - Zwyczajni'44. Ludność cywilna w powstaniu warszawskim

„Zwyczajni’44” to książka o cywilnych mieszkańcach stolicy uczestniczących w powstaniu warszawskim, którzy doświadczyli dramatu, jaki rozegrał się na przestrzeni 63 dni w mieście ogarniętym walką. To wiele osobistych tragedii, historii małych i dużych. Każda inna, każda niezwykle ważna.

Byli potężnym wsparciem i zapleczem dla walczących. Bez ich udziału i zaangażowania żołnierze nie mogliby tak długo i dzielnie walczyć. O tym, że za historiami „Zwyczajnych” stoją nadzwyczajni ludzie, można przekonać się poznając m.in. losy takich postaci jak pisarze i poeci: Jerzy Andrzejewski, Miron Białoszewski,  Maria Dąbrowska, Marek Hłasko, Czesław Miłosz, Anna Świrszczyńska czy Maria Rodziewiczówna; artystki: Nina Andrycz, Halina Mancewiczówna, Maria Przybyłko-Potocka; ludzie nauki (prof. Irena Huml-Bacz i prof. Władysław Tatarkiewicz); sztuki (rzeźbiarz  Alfons Karny oraz grafik i satyryk – Eryk Lipiński); sportu (zapaśnik Aleksander Garkowienko, tenisistka Jadwiga Jędrzejowska, łuczniczka Janina Kurkowska-Spychajowa i lekkoatletka Jadwiga Wajsówna), fotograf powstańczy Edward Wojciechowski, jak również wiele nieznanych szerszemu gronu postaci, o losach nie mniej barwnych i równie dramatycznych.

Jak podkreśla autorka, historie poszczególnych bohaterów najczęściej przychodzą  do niej „same”. Pojawiają się zupełnie nieoczekiwanie, niejednokrotnie w wyniku różnorodnych zbiegów okoliczności. Na przykład podczas wizyty w jednej z rozgłośni radiowych poznała wspaniałą piosenkarkę. Słuchając nagranych przez nią utworów, odkryła, że ma w swoim repertuarze także piosenkę poświęconą powstańcom warszawskim. Genezą jej napisania była wzruszająca historia rodzinna.  

Innym razem niezobowiązująca rozmowa o sztuce doprowadziła do kontaktu z muzeum, którego patronem jest jeden z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy, rzadko kojarzony z powstaniem warszawskim. Po głębszym zbadaniu tej historii okazało się, że losy tej postaci są tak barwne, ciekawe i nieoczywiste, że bez problemu mogłyby posłużyć za kanwę filmu sensacyjnego.

Autorka odkrywa nieznane karty powstania warszawskiego. Przedstawia historie uznawane przez kolejne pokolenia za niewystarczająco heroiczne, by o nich opowiadać. Jest głosem ludzi, którym zabrakło słów, by móc opisać to, przez co przeszli.

Powyższy opis pochodzi od wydawcy.